Het Zorginstituut Nederland is samen met Krachtige basiszorg, Welzijn op Recept en de IZA partijen begonnen om te kijken wat er nog meer nodig is voor verdere verspreiding en intensivering van domeinoverstijgende samenwerking. Om vervolgens hierop samen acties te formuleren. Input van experts kunnen ons daarbij helpen.
Een vriendin van mij werkt bij het UMCU en houdt zich bezig met interprofessioneel onderwijs aan artsen, verpleegkundigen en ik meen ook andere disciplines. Het is natuurlijk voor verspreiding belangrijk om bij de basis te beginnen: in de opleiding.
Met de HU hebben we destijds bij Volte de scholing samenwerking in de wijk opgezet. Nienke Bleijenberg als lector Proactieve Zorg bij ouderen was betrokken.
Hi Ernst-Jan, m.i. is dit de welzijnsconsulent. Iemand die op een laagdrempelige manier kennismaakt met de inwoner, bij voorkeur in de thuissituatie. Samen bespreekt waar ondersteuning nodig kan zijn. De welzijnsconsulent zal eerst eigenkracht, voorliggende voorzieningen bespreken en indien nodig warm doorverwijzen naar andere organisaties en evt. ondersteunen met de aanvraag van een indicatie. Bij voorkeur blijft de welzijnsconsulent als een soort casemanager betrokken zodat de inwoner geen last krijgt van de schotten in financiering.
Groet, Marianne Bosch
Goedemorgen Ernst-Jan,
Goede vraag en ben benieuwd naar de antwoorden die je hier op gaat krijgen. De ingewikkelde maar interessante oefening met en zoektocht naar de juiste verhouding tussen domeinspecifieke en domeinoverstijgende samenwerking is herkenbaar.
Belangrijk daarbij is volgens mij dat je afstemt met de ander om tot een gemeenschappelijke taal te komen, waarmee je zowel specifiek als domeinoverstijgend mee uit de voeten kan. En als je daar dan toch mee bezig bent als professionals, sluit dan meteen aan op een manier van spreken die aansluit bij het dagelijks leven van inwoners. Heb je meteen een check of je in heldere taal kunt aangeven waar je als professionals een toegevoegde waarde hebt. :)
Daarnaast nog de tip om de combinatie van wetenschappelijke, professionele en ervaringskennis als drie bronnen van kennis te maken. Mijn 'ervaring' is dat vooral ervaringskennis een domeinoverstijgende breedte heeft die de wetenschappelijke en professionele kennis (vaak meer domeinspecifiek) op een schitterende manier aanvult.
Mocht je meer willen weten dan kan ik je wat info sturen over een poging van ons om tot zo'n gemeenschappelijke taal te komen, die aansluit bij de leefwereld en een combi garandeert van de drie genoemde kennisbronnen.
#NormaalGesproken #AlleenSamen
Beste Ernst-Jan, Mijn eerste gedachte is dat deze samenwerking moet niet top down, domeinoverstijgend, tot stand moet komen, maar bottom up, vanuit de behoefte en hoop van inwoners. We bedenken steeds meer fancy kreten (domeinoverstijgend, ecosysteem, welzijn op recept, enz. enz.) terwijl de beweging zou moeten zijn: normaliseren, gewone taal, gewone behoeften van gewone mensen. Welzijn op recept zou niet eens nodig zijn, als mensen hun vragen over eenzaamheid of stress niet eerst stellen bij een arts, maar bij een vriend, in het buurthuis of bij een welzijnswerker. Ik denk dus dat er niet meer samenwerking nodig is, maar minder. En vooral minder bestuurlijke drukte. Waar wel meer van nodig is, is ruimte voor inwoners om dichtbij en laagdrempelig hun vragen te stellen.
Professionals zijn ermee geholpen om elkaar lokaal goed te leren kennen. Wat doe jij? wat doe ik? wanneer en hoe kunnen we elkaar een handje helpen? Het (waar nodig) faciliteren van lokale ontmoeting van professionals zal m.i. helpen. Ik denk daarbij meer aan wijk en buurt dan aan stad of regio.
Mooi antwoord... ook omdat je de valse mantra van 'meer samenwerking is altijd goed' ontmaskert. Weet niet of je 'de beleidsbubbel' van Marije vd Berg al hebt gelezen, maar die schrijft daar ook hele mooie dingen over. Daarnaast deel ik jouw mening dat de beweging zou moeten zijn naar gewone taal, gewone behoeften van gewone mensen. Zou letterlijk een mooie ondertitel kunnen zijn van een idee wat wij verder aan het uitwerken zijn met als werktitel #NormaalGesproken #AlleenSamen. Wat is jouw ervaring in de regio Zutphen wat betreft de door jouw voorgestelde beweging? Op niveau van inwoners, organisaties en gemeenten?
Eens met je verhaal. Wanneer de samenwerking lokaal en kleinschalig is, leidt dat tot hechtere samenwerking, snellere besluitvorming en tevens is het vaak duurzamer. Ik beleidsstukken zie je wel een verwijzing naar de kracht van de inwonersinitiatieven (denk dan aan termen als noaberschap in Drenthe en Groningen en Mienskip in Friesland) maar gaat de financiering vaak naar professionals vanwege de complexiteit van de verantwoording over de uitgekeerde gelden. Hoe groter het platform of regio, hoe meer bureaucratie en hoe trager de besluitvorming. Dit is ook het gevaar wanneer we preventie te veel gaan formaliseren (o.a. participatiehubs maar ook de werkagenda's rondom IZA). Ruimte geven voor gebiedsgerichte financiering met daarin een belangrijke rol voor lokale sleutelfiguren zou naar mij inziens kansrijk kunnen zijn. Vaak zijn dit bewonersinitiatieven waar formele partijen op aan kunnen sluiten. In Friesland zijn de Bloeizones daar een goed voorbeeld van (bloeizoner.frl). Platform 31 heeft al enkele andere mooie voorbeelden op een rij gezet, zie bijgevoegd bestand. Daarin spelen professionals natuurlijk een belangrijke rol maar sluit het wel aan op de lokale behoeftes. Uiteindelijk moeten we met zorgorganisaties wel de focus houden op zorgproblemen, daar ligt immers de kracht. Voor welzijn en preventieve gezondheidsvraagstukken is er meer een taak voor de daarvoor bedoelde welzijns- en gezondheidsorganisaties in combinatie met die inwonersinitiatieven. In zekere zin is welzijn op recept zo ontstaan vanwege de financiering vanuit het zorgkantoor. Dan zal er toch een recept moeten worden uitgeschreven om voor financiering in aanmerking te komen.
Dank Sybold, Simon en Corno. Het blijft een kunst om het als geheel te blijven zien. Een samenleving kent altijd een ordening met negatieve en positieve effecten zullen we maar zeggen. Wat ik lastig vindt is dat we de formele rol van beroepskrachten/professional zo sterk wegzetten in het denken over- en werken aan oplossingen. Alsof een beroepskracht/professional niet ook gewoon die mens is met gaven, talenten, kennis en vaardigheden. Wie wel en wie niet mag meedenken over een hernieuwde rol- en taakverdeling in de samenleving moet je volgensmij niet van te voren inperken. Hoor graag hoe jullie dat zien.
Helemaal eens Ernst-Jan,
"Alsof een beroepskracht/professional niet ook gewoon die mens is..." Blijft een boeiende dynamiek dat samen werken, leren en leven. Waarbij het kennelijk niet als vanzelf gaat om in alle mogelijke rollen/functies het medemens-zijn een passende plek te geven.
Volgens mij een tof vraagstuk om mee aan de slag te gaan en eigenlijk is dat ook wel waar wij ons vanuit Team Inwonersperspectief bij de VNG aan bij willen dragen qua bewustwording en borging in de manier van werken. Dus mochten mensen hier mee aan de slag zijn of willen gaan binnen hun gemeentelijke context dan hoor ik het graag. Mail: simon.bax@vng.nl :)
Dag Corno, Binnen Krachtige basiszorg noemen we dit 'scharrelruimte' :) Herkenbaar dus. En ergens mee stoppen is moeilijker dan je denkt. Dus misschien iets meer het gesprek faciliteren met de vraag: waar wil jij mee stoppen? Elkaar kennen en elkaars werk kennen is voor ons stap 1, stap 2 is met elkaar het gesprek voeren over wat doen we goed wat kan beter om vervolgens het gesprek met elkaar te voeren over wat en wie bepaalt eigenlijk wat goed is? Eens dat dit allereerst op buurt-niveau plaats moet vinden. Hoe zou jij dat aanpakken?
Beste Ernst Jan, vanuit de Thuis In Je Wijk beweging in Utrecht mag ik mij als kwartiermaker bezig houden met het aanjagen van deze duurzame domein overstijgende samenwerkingsverbanden. Ik kan mij voorstellen dat in het hele land steeds meer van dit soort bewegingen plaats vinden. Hier ligt energie en daadkracht.
Volgens mij heb je ook goede contacten binnen Thuis In Je Wijk Utrecht breed. Sluit eens aan in de ontwikkelgroep. Neem gerust contact met mij op hierover.
Degeen die in staat is om het domeinoverstijgende doel te benoemen en vast te leggen, en de verschillende betrokken domeinen het belang kan laten zien, om het eigen domeinbelang los te laten, om het later in gemeenschapszin, m.b.v. het domeinoverstijgende doel, weer terug te vinden
@Nynke Andringa is al enige jaren heel actief bezig als aanjager op gebied welzijn.
Sociaal Werk Nederland-collega Truus van Tiggelen kan hierin via haar expertise de positie, standpunten enz van het sociaal werk meebrengen: IZA-tafel technisch, vanuit WOZO, werkgroepen WoR, eerstelijns enz.
Beste Ernst-Jan,
Als ik denk aan intensivering van de domeinoverstijgende samenwerking dan komen al snel twee domeinen naar boven waar in de samenwerking veel te halen is. Dat zijn de informele zorg en de complementaire zorg.
Over het laatste kan ik als voorzitter van de stichting Complementaire Zorg Utrecht ( https://complementairezorgutrecht.nl )wat meer zeggen. Het jaarlijkse zorggebruik (cijfers CBS) hiervan ligt al jaren op 5 à 6 procent van de Nederlandse bevolking, wat voor een stad als Utrecht neerkomt op 20,000 inwoners per jaar.
Complementaire zorg is aanvullend aan de reguliere zorg, maar door zijn diversiteit aan therapieen soms moeilijk te kiezen. In Utrecht hebben ervaren complementaire therapeuten zich georganiseerd en bieden een persoonlijke voordracht van drie therapeuten aan de hand van een anonieme casusbeschrijving. Zij willen graag met reguliere zorgverleners samenwerken.
Groet, Piet
Als programmamanager van een domeinoverstijgend samenwerkingsverband (zorg, gemeenten en welzijn) zie ik dat we willen en mooie plannen hebben, echter dat financieringsmogelijkheden vooralsnog ontbreken (zelfs vanuit IZA) om hier uitvoering aan te geven.
Dag Janet,
Ben jij bekend met de webinar van Verdiwel over netwerksamenwerking? Raakt volgens mij heel mooi de spanning tussen willen en (financiële) mogelijkheden. Inclusief de uitdaging aan alle betrokken partijen om ook 'binnen het vierkant' met bestaande middelen samen keuzes te maken in wat je wel en niet doet en op welke wijze... Een aanrader!
Dank! Zou je je mooi plannen hier kunnen delen? Wellicht zeer inspirerend.
Ik houd me met name in Zeeland bezig met domein overstijgende, interdisciplinaire (en multidisciplinaire) samenwerking (m.n. medisch, sociaal domein, overheid en onderwijs). Ik ben in 2019 op dit onderwerp afgestudeerd (Master of Education). Ik denk graag mee, dus mocht je eens willen sparren, neem gerust contact op.
Onafhankelijke cliëntondersteuners die zijn aangesloten bij de BCMB kunnen ook input aanleveren op vragen over dit onderwerp, zij zijn voortdurend aan het kijken bij welk loketten hun cliënten thuis horen en weten als geen ander waar bepaalde domeinoverstijgende samenwerking van toegevoegde waarde kan zijn.
Beste Ernst Jan, interessante vraag, in onze regio NHN gezond hebben we een coalitie ketensamenwerking waarin we de versnelling voor domein overstijgend werken beleggen. Vanuit BNW eerstelijns paramedische coöperatie werken wij al jaren samen MSZ, huisartsen, paramedici en sociaal domein. Ik ben benieuwd naar de ontwikkelingen volg het graag. Fijne dag, groet Sigrit
Mijn collega's van het Landelijk Maatwerkloket Multiproblematiek zijn zeker experts op het gebied van samenwerking (domeinoverstijgend of interprofessioneel), wat vaak het knelpunt is waar complexe casuïstiek op vastloopt. Samen met de betrokken professional, kijken zij welke partijen er om tafel moeten komen om een casus toch weer vlot te trekken. Dat lukt in 90% van de gevallen.
Verder is het werk van Duco Bannink en Hans Bosselaar over (de ontdekking van) 'de Dinges' ook direct toepasbaar op het domeinoverstijgend samenwerken. 'De Dinges' is de term voor de sleutelfiguur in het samenwerken, en welke persoonlijke eigenschappen en professionele houding daarbij horen.
Duco Bannink komt daarover ook vertellen op het PMM congres van 10 oktober.
Interessant, in hoeverre werken jullie al samen met de eerstelijnspartners? (huisartsen enzo)
geestelijk verzorgers? Wij werken in verschillende projecten samen binnen en tussen zowel zorg als sociaal domein. Maar het verschilt nog erg per regio/provincie. De kenniswerkplaats werkt ook domeinoverstijgend en interprofessioneel. Er is ook onderwijs ontwikkeld (Bijv https://www.viaa.nl/lectoraat-zorg-en-zingeving/projecten/e-learning-zingeving/) om zowel kennis als samenwerking op dit vlak te versterken.
oh en de samenwerking zit vooral in de eerste lijn. Sinds de subsidie in 2019 (voor zowel kennisontwikkeling als inzet) wordt hier hard aan de weg getimmerd. informeer in je eigen regio bij Centrum voor levensvragen welk projecten zij hebben.
In het realiseren van doorbraken bij vastgelopen multiprobleem casuïstiek waar ook een zorgvraag speelt, haken wij zorgkantoren, -verzekeraars en -aanbieders aan.
PMM is een samenwerking van 6 ministeries, waaronder VWS, voor vraagstukken op het gebied van wet- en regelgeving, en het leren van knelpunten in de casuïstiek.
experts op het gebied van domein overstijgend of interprofessioneel samenwerken? IK zou eens bij kenniswerkplaatsen gaan informeren. Bijvoorbeeld kenniswerkplaats zingeving. Daar is trouwens de analyse van verschillende onderzoeken gebleken dat aandacht voor zingeving ook de samenwerking tussen domeinen helpt verbeteren en versterken. Neem voor vragen contact op met: Yvette Nelen, Universiteit voor Humanistiek / Kenniswerkplaats Zingeving, y.nelen@uvh.nl
Wellicht vragen aan:
Bijzonder lector Interprofessionele samenwerking Jerome van Dongen van Zuyd Hs .
Domeinoverstijgende samenwerking is ontzettend waardevol en ik geloof dat de sleutel hiervoor ligt in communicatie die écht aansluit op de leefstijl en mindset van de betrokken partijen. Alleen zo kun je commitment en een samenwerking opbouwen die ook op de lange termijn werkt.
Ik denk graag met jullie mee en deel mijn ervaring om dit proces te versterken. Als je interesse hebt, laat het gerust weten – ik praat je er graag over bij!
Hartelijke groet,
Ronald
